Morderstwo w Monte Carlo

1 Drury Lane – Theatre Royal (Teatr Królewski) przy Drury Lane nazywany potocznie po prostu Drury Lane.

2 Dick Whittington – postać sceniczna, ubogi chłopiec, który się wzbogaca i zostaje burmistrzem Londynu.

3 debacle (fr.) – spadek; krach.

Rozdział II

Jechali bardzo powoli wijącą się wśród sadów drogą. Roger sam kierował swoim packardem a cała jego uwaga skierowana była na bujne życie wkoło niego. Tuż przy drodze rosły drzewa pomarańczowe, z których, co żyło we wsi, zbierało kwiaty. Na drabinach stały kobiety i dziewczęta, strącając na ziemię śnieżne płatki. Roger zauważył, że jego towarzysz oddawał się zupełnie rozkoszy ruchu w tym cudownym otoczeniu. Erskine oparł się o tył wozu i spod przymkniętych powiek wchłaniał w siebie widok ukwieconych stoków.

Nagle Roger zatrzymał wóz, gdyż na jego głowę i twarz posypały się pęki pachnącego kwiecia. Spojrzał w górę. Ponad drogą zwisała gałąź potężnego drzewa pomarańczowego, a na niej leżała szczupła dziewczynka z rozwianą grzywą kasztanowatych włosów. Z jej delikatnej twarzyczki śmiały się do niego oczy jasnobrązowe, prawie że żółte.

– Mademoiselle – protestował. – Jestem oślepiony.

To mu się na nic nie przydało, gdyż dziewczynka przechyliła się niebezpiecznie na bok, schwyciła bliską gałąź i znów posypały się na niego białe kwiaty. Zaśmiała się głośno, a jemu zdawało się, że słyszy dźwięczny śpiew ptaka.

– Ty mały diable – zawołał Roger. – Czekaj aż cię złapię.

Nie miał właściwie tak zdecydowanego zamiaru, uległ jednak instynktowi myśliwego i wyzwaniu tych jasnych oczu. Wysunął się z wozu i zrobił krok w kierunku drzewa, gdy unieruchomił go najbardziej przeraźliwy głos, jaki dotąd słyszał. Przeszył go na wskroś i trafił boleśnie w serce… Był to krzyk dziecka w strachu.

Zewsząd nadbiegali wieśniacy i ich kobiety, wszystkie o tym samym typie ciemnookich chłopek z Południa. Z wyżej położonej części sadu zbliżał się mężczyzna – zwiastun niepokoju. Był najwidoczniej w złości, wyrażającej się w całej jego ciężkiej postaci, czarnych brwiach i silnie wystającej szczęce. Przecinał powietrze biczem, zbliżając się ciągle niby złowrogi smok z dziecięcej bajki i depcąc kwiatami usłaną ziemię. Sloane czuł, jak obojętna z początku ciekawość przeradzała się w nim w silne wzruszenie. To dziecko, tam na gałęzi, jęczało cicho. Spojrzał w górę. Nie było łez w jej oczach, lecz palce jej wpijały się w korę.

– Nie bój się, maleńka – zawołał, dodając jej odwagi. – Nie dostanę się do ciebie.

– Drabina tu jest – załkała.

Roger widział, że miała rację, i zamierzał użyć drabiny. Przystawił ją do drzewa, ale gdy tylko postawił nogę na pierwszym szczeblu, odgadł co się stać musi. Dziecko zatrwożone posunęło się wyżej na gałąź, która zgięła się i zatrzeszczała. Przez chwilę szamotał się w powietrzu kłębek ludzki, aż posypała się kora i gałąź się złamała. Już Roger przygotował się na przyjęcie ciężaru, który musiał spaść w jego ramiona. Dziewczyna, dysząca i rozgrzana, znalazła się na jego piersi.

Przed chwilą jeszcze wydarzenie wydawało się dość zwykłe, ale teraz Roger Sloane czuł ogień w żyłach i owładnęło nim przemożne uczucie, z którego nie zdawał sobie całkiem sprawy. To ledwie odziane, prawdopodobnie niemyte dziecko tuliło się do niego, drżąc na całym ciele. Niezwykłe jej oczy gorzały a twarz Rogera oblewał jej gorący i słodki jak kwiecie oddech. Zdawała się być nieprzytomna ze strachu. Zdradzały to jej łkania i gwałtowny ruch drobnych piersi… Chwilową ciszę przerwał głos mężczyzny, klnącego i wygrażającego. Dziewczęta i kobiety, a nawet starsi mężczyźni rozstępowali się przed nim jak przelęknione króliki. Skoczył na drogę i zatrzymał się, aby się wysapać. Zmierzył złym wzrokiem Rogera, rzucił na ziemię bicz i zacisnął pięści. Z oczu krwią nabiegłych wyzierało morderstwo. Posłuszna skinieniu dziewczyna, zsunęła się z ramion Rogera i podeszła do auta stojącego na drodze. Erskine otworzył drzwi i wciągnął ją do środka, podczas gdy ona śledziła z niepokojem swojego opiekuna. Z drugiej strony drogi rozległ się głos odważnej staruszki:

– Zostaw go w spokoju, Pierre Viotti. Jesteś pijany. Amerykanin nic złego nie zrobił. To półdiable, Jeannina, obsypała go kwiatem pomarańcz. Au temps de la fleur ils sont tous en folie!4

Pierre Viotti nie zwracał na nią uwagi. Szedł ślepo ku swemu przeznaczeniu. Rzucił się jak szalony na Amerykanina, człowieka łagodnego, choć surowo spoglądającego w obecnej chwili – lecz pięści napastnika uderzyły tylko powietrze. W następnej chwili leżał już w prochu na drodze i zapadał w nieświadomość. Roger pochylił się nad nim, słuchając ciężkiego, lecz regularnego oddechu, potem powrócił do samochodu… Postawa tłumu była niepewna. Niektóre młode kobiety tańczyły z radości, lecz starsi ludzie szeptali niespokojnie. Odłączyła się od nich jakaś postać i skradała się ku wsi. Przecież mężczyzna, leżący teraz na drodze był rentierem i ich burmistrzem, a ten, który go uderzył, był obcokrajowcem. Solidarna to gromada, ten francuski chłop.

– Wierz mi, powinieneś stąd zniknąć teraz – zauważył Erskine, spoglądając wkoło. – Szkoda tylko, że nie mogłeś popraktykować na nim swej sztuki bokserskiej z Oxfordu i Harvardu.

– Nie było na to czasu – odrzekł Roger, puszczając w ruch motor. – Nawet go ostrzec nie mogłem. Rzucił się na mnie jak byk oszalały.

Maszyna ruszyła w tył, Roger zawrócił wóz na skręcie i skierował go z powrotem do swojej willi. Dziewczynka opanowała strach, a gdy Roger spojrzał na nią pytająco, ujrzał, że twarz jej jaśniała już w szczęśliwym uśmiechu, a delikatne, choć podrapane ręce wykonywały rytmiczne i radosne ruchy.

– Cóż ty zrobisz z tym nabytkiem – pytał przyjaciel.

– Bóg to wie… – odpowiedział Roger.

* * *

Madame Vinay, kucharka i gospodyni nie była zachwycona sytuacją.

– To zły człowiek, ten Viotti – oświadczyła – ale jest burmistrzem, ma wielkie posiadłości, sklep korzenny i kawiarnię. Wszystkie dziewczęta, jak i w ogóle każdy, są mu posłuszni. Jeśli monsieur go dotknął, to pójdzie za to do więzienia.

– Oh, la, la – zaśmiała się dziewczyna. – Nasz żandarm, Henri, to chuchro. A monsieur pokonał najpilniejszego człowieka ze wsi.

– Gdzie są twoi rodzice! – pytał Roger.

Potrząsnęła głową, a madame Vinay odpowiedziała:

– To nietutejsi. Matka jej była nauczycielką, a ojciec mistrzem w fabryce perfum w Grasse. Zmarli prawie równocześnie, a dziecko chowała babka u nas. Umarła także przed tygodniem i nie wiadomo, co się z tym dzieckiem stanie. Proboszcz zajął się nią, ale Monsieur5 le Maire postanowił ją wziąć do siebie i któż mu się sprzeciwi?

Dziewczynka wyciągnęła długie ramię i sięgnęła po jabłko, leżące na kredensie. Zaczęła je jeść a równocześnie mówiła:

– Nie będę pracować dla monsieur Viottiego. To zły człowiek. Wszystkie dzieci we wsi boją się go. Ja się boję także. Będę pracować tutaj, dla monsieur – dodała, uśmiechając się do Rogera.

– Ksiądz proboszcz jest właśnie w kuchni – wtrąciła madame Vinay. Na pewno poradzi, co zrobić. Myślę, że po tym, co zaszło, lepiej, aby mała stąd zniknęła.

– Oczywiście, że musimy się z nim naradzić, madame Vinay – przytaknął Roger. – Proszę go tu sprowadzić…

Gospodyni wprowadziła proboszcza. Był to starszy, okrągły człowiek o trochę zaniedbanej powierzchowności, ale sympatycznym wyrazie twarzy. Okazał się od razu właściwym doradcą.

– Monsieur – rzekł poważnie do Rogera – to, co pan uczynił, może wyjść na dobre temu dziecku. Wszyscy winni jesteśmy poważać pana burmistrza jako człowieka pracy i zamożnego obywatela, ale przyznać trzeba, że nie jest on odpowiednim opiekunem dla małej.

– To potwór! – oświadczyła dziewczyna, zatapiając znowu swe piękne zęby w miąższu jabłka.

– Chciałbym znaleźć dla niej jakieś przyzwoite zajęcie i dach nad głową – rzekł Roger Sloane – aż do chwili, kiedy na tyle podrośnie, aby mogła sama decydować o swej przyszłości. Wyłożę pieniądze potrzebne na jej wychowanie, a jeśli ksiądz proboszcz zechce mi pomóc w załatwieniu tej sprawy, przyczynię się również do sfinansowania jego dzieł dobroczynnych.

– Chciałabym zostać tutaj, u monsieur – prosiło dziecko. – Będę dla Pana pracować. Będę bardzo posłuszna.

Madame Vinay, która trzymała się na uboczu, kaszlnęła.

– We wsi mówią – odezwała się surowo – że nie słuchasz nikogo.

– No, tak, we wsi – zadrwiła dziewczynka. – Ale tutaj to co innego. Tutaj będę i pani słuchać, madame Vinay i będę słuchać monsieur.

– Co powie na to ksiądz proboszcz? – spytał Sloane.

Proboszcz zawahał się.

– Jeannine jest dziwnym dzieckiem, sądzę jednak, że ma i zalety – zawyrokował. – We wsi skarżą się rzeczywiście, że jest kłótliwa.

– Bo nie chcę, żeby mnie dotykali – wykrzyknęła. – Nie kłócę się, jeśli mi dają spokój.

Proboszcz podrapał się po brodzie.

– Monsieur mógłby spróbować przez kilka dni… – proponował.

Dziewczynka podskoczyła radośnie i zaczęła tańczyć wkoło pokoju. Patrzyli na nią zdumieni, a madame Vinay westchnęła, potrząsając głową. Proboszcz uśmiechał się tylko

– Mówią, że jej matka chciała kiedyś zostać tancerką – powiedział. – Nie jest zbyt grzeczna, ale wiem, że jest prawdomówna.

Stanęła przed Sloanem, chwyciła jego rękę i ucałowała ją.

– Będę panu posłuszna – obiecała. – Kwiaty będę zbierać szybciej, niż ktokolwiek inny. Będę również robić wszystko, co mi każe madame Vinay.

Roger Sloane odetchnął z ulgą. Sam się dziwił, dlaczego unikał spojrzenia w głębie tych pytających brązowych oczu.

– Tośmy zatem załatwili – rzekł zdecydowanym tonem. – Możemy zatem znowu wyruszyć do Nicei. Ty, Pips, i ja.

* * *

Wieczór w Nicei spędzili pogodnie i wesoło. Podczas gdy Erskine przebierał się w hotelu, Roger podziwiał zachód słońca z Promenade des Anglais. Potem poszli do kasyna i pili cocktaile. Po obiedzie spożytym w słynnej restauracji, grali w Palais de la Méditerranée, zjedli kolacje u Maxima, a potem nawet tańczyli. O trzeciej nad ranem Roger odprowadził przyjaciela do hotelu i udał się w drogę powrotną poprzez aksamitną ciemność. Ostatnie dziesięć kilometrów jechał wśród sadów i słyszał, jak z bocznych uliczek nadjeżdżały już wozy, na które ładowano kwiaty. Kilka razy zatrzymał wóz i słuchał śpiewu słowików. Wzruszeniem przejmował go nastrój tych chwil tuż przed świtem. Pierwszy promień światła ukazał się na niebie w chwili, gdy zajeżdżał przed willę. Samochód zamknął w garażu i wszedł do domu tylnymi schodami. Szedł lekko i z uśmiechem na ustach. Po nocy spędzonej w gwarnych salach, w atmosferze podniecenia i niepokoju, rozkoszował się ciszą i chłodem własnego domu… Wtem, gdy zbliżał się już do drzwi swego pokoju i wyciągnął rękę, aby nacisnąć klamkę, stanął jak wryty. Na starej prowansalskiej ławce, która wyglądała na część urządzenia kościelnego, siedziała Jeannine otulona w stary czerwony szlafrok, pożyczony prawdopodobnie od madame Vinay!…

Oczy jej zabłysnęły, tonąc w jego spojrzeniu; usta rozchylone… Dziwił się, że potrafi mówić tak surowo.

– Co tutaj robisz! – pytał.

– Nie robię nic złego – wyjąkała, trochę przestraszona jego tonem. – Je vous attendais.6

– Ale dlaczego?

Głos jej zadrżał.

– Monsieur Viotti…

– Cóż on?… – przerwał Roger z tłumionym niepokojem, lecz bardzo cicho.

– Mówił, że gdy będę służyła u niego, a on spędzi wieczór poza domem, muszę czekać, aż przyjdzie do domu. Mówił, że tak się zawsze robi na służbie. Czekałam więc na pana.

Tym razem spojrzał poważnie, bez wahania w jej oczy. Jaką ulgę sprawiły mu jej słowa! Nie mogła się domyślić, że kolana jego drżały.

– Zapomnij wszystko, co ten potwór powiedział ci kiedykolwiek – rzekł. – Idź natychmiast do swojego pokoju.

Powstała posłusznie, ale była przykro zdziwiona. Położył ręce na jej ramiona i pocałował ją lekko w oba policzki. Twarz jego musnął gorący oddech jej ust.

– Idź już – rozkazał.

Wszedł do swego pokoju, zamknął drzwi i słuchał jej oddalających się kroków. Gdy nastąpiła cisza, obrócił klucz w zamku i otworzył szeroko okna. Jaśniej było już a księżyc zbladł. Tylko jeden jeszcze słowik cicho śpiewał. Z ogrodów biły ciągle odurzające zapachy kwiecia pomarańczowego. Wspomniał słowa starej kobiety:

Au temps de la fleur ils sont tous en folie.

* * *

Kilka dni później obydwaj przyjaciele siedzieli przy lunchu na tarasie kasyna w Juan-les-Pins. Przed nimi roztaczała się plaża, na której roiło się od barwnych kostiumów kąpielowych.

– Cóż robi twoja mała protegowana? – spytał Erskine.

– Mało ją widziałem w ostatnich dniach – odrzekł Roger. – Według ostatniej relacji madame Vinay, dziewczynka była trochę niespokojna i nie chciała pracować na wolnym powietrzu, a jest projekt, aby ją umieścić w kwiaciarni w Nicei lub w Monte Carlo.

– Wiesz, Rogerze, nie zdziwiłbym się, gdyby z niej wyrosła urocza kobieta.

– Już dzisiaj jest ładna – skonstatował spokojnie Roger.

– No, ale myślę, że ona ma w sobie coś całkiem szczególnego – niebezpieczny urok… Napisz o niej powieść, a jeśli trafisz we właściwy ton, zdobędziesz sobie sławę.

– Nic mi się teraz nie klei – zabrzmiała w lekko podrażnionym tonie odpowiedź. – Słuchaj, Pips. Siedzę już tutaj całe sześć miesięcy i mam tego na razie dość. Zaproponuję ci coś! Pojadę z tobą do Anglii, zobaczę, jak włożysz lordowską perukę a głowę i zasiądziesz na swoim miejscu w Izbie Lordów. Ale tylko pod tym warunkiem, że potem będziesz mi towarzyszył do Stanów Zjednoczonych, gdzie mam pewne sprawy do załatwienia. W listopadzie czy grudniu możemy tutaj razem powrócić. Cóż ty na to?

– Doskonale – zawołał z ożywieniem Erskine. – Tylko, kiedy będziesz gotów do wyjazdu? Na mnie już czas najwyższy. Moi adwokaci dziwią się i niecierpliwią, że tak zwlekam z przejęciem tytułu i majątku.

– Możemy i jutro już wyruszyć – obiecał Roger.

– Pyszny z ciebie chłop. Powiedzmy, że nie jutro, ale pierwszego dnia, na który dostaniemy bilety na Train Bleu.

– Zgoda.

Posilali się dalej leniwie, lecz z apetytem. Kuchnia była doskonała, wino i obsługa bez zarzutu. Erskine był zadowolony. Od czasu do czasu spoglądał ciekawie na przyjaciela.

– Myślę, że masz rację, mówiąc, że za długo jesteś na jednym miejscu – odezwał się. – Nie wyglądasz najlepiej. Pogramy trochę w golfa w Szkocji, ale przyznam ci się, że najwięcej cieszę się na ten nasz wspólny następny sezon, jaki tutaj razem spędzimy.

Unieśli kieliszki i wypili za pomyślność następnego pobytu na Lazurowym Brzegu. Setki kilometrów na zachód, pięciu mężczyzn wraz z Pawłem Viottim, przedsiębiorczym bratem burmistrza miasteczka La Bastide, wznosiło w tej chwili taki sam toast.

* * *

Drogą wijącą się serpentynami wśród winnic i wonnych sadów na stokach Alpes Maritimes jechał powoli do Nicei rozklekotany autobus.

Między madame Vinay a proboszczem siedziała Jeannine i widocznie czuła się bardzo bezpieczna, skoro pozwoliła sobie na przedrzeźniający grymas, w chwili, gdy omnibus mijał posiadłość burmistrza Viottiego, który właśnie stał oparty o kamienne ogrodzenie. Madame Vinay skarciła ją surowo, mówiąc:

– Cóż to za chłopskie maniery. W mieście musisz o nich zapomnieć.

Jeannine nie odpowiedziała. W jej oczach i spokojnym uśmiechu było jednak coś więcej, co nie dopuszczało poufałości. Nowa opiekunka zaczynała sobie zdawać sprawę, że zadanie, jakiego podjęła się na życzenie Rogera, nie będzie tak łatwe. Gdy minęli zakręt, na którym rozpostarł się wspaniały widok na morze, Jeannine wychyliła się z okna i oczy jej pobiegły w dal. On tam odjechał – ten, który musi jeszcze cierpieć z jej powodu… tego sobie życzyła…

Za nimi i teraz już ponad nimi patrzył w stronę morza monsieur Pierre Viotti, a na ustach jego igrał uśmiech zadowolenia. W połowie drogi do Cherbourga na falach Atlantyku kołysał się wielki statek, który niósł do Europy jego słynnego brata i jego przyjaciół. Jakież wielkie plany przywożą oni ze sobą! Jak dziwne otrzymał polecenia od brata! Ale je wykona. Z czasem, z czasem może będzie równie bogaty jak Paweł…

Jeannine, mały diabełek! Próbują mu ją odebrać! Nie uda im się. Wiozą ją do Monte Carlo. Przecież on tam też będzie już niedługo. Grymas skrzywił jego wargi…